Celem projektu jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza pochodzących ze spalania paliw stałych w indywidualnych instalacjach grzewczych na terenie wybranych gmin ziemi kłodzkiej. Jest to projekt grantowy i polegać będzie na udzielaniu przez Grantodawcę grantów na przedsięwzięcia realizowane w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych i wielorodzinnych dotyczące wymiany dotychczasowych wysokoemisyjnych źródeł ciepła na podłączenie do sieci ciepłowniczej, instalacje wykorzystujące odnawialne źródła ciepła oraz kotły spalające biomasę lub ewentualnie paliwa gazowe. Przedsięwzięcie realizowane będzie w latach 2020-2022 na terenie następujących gmin Dolnego Śląska: Kłodzko – gmina wiejska, Bystrzyca Kłodzka, Lądek-Zdrój, Międzylesie, Radków, Stronie Śląskie i Stoszowice. W jego ramach planuje się zmodernizować łącznie minimum 165 szt. źródeł ciepła, co powinno przełożyć się na roczny spadek emisji PM 10 w wysokości 4,73 ton oraz roczny spadek emisji PM 2,5 w wysokości 3,68 ton. Ponadto będzie on przeciwdziałać zmianom klimatu dzięki planowanej redukcji emisji CO2 w wysokości 942 ton równoważnika CO2. Projekt realizowany będzie w partnerstwie 7 podmiotów. Jego Liderem jest Gmina Kłodzko, Partnerami pozostałe ww. gminy. Lider pełni równocześnie rolę Grantodawcy, który odpowiada za wdrożenie i zarządzanie projektem grantowym oraz jego monitorowanie w okresie trwałości.

Grantobiorcami uprawnionymi do ubiegania się o wsparcie są:

a) osoby fizyczne będące:

– właścicielami domu, -ów jednorodzinnego, -ych  lub mieszkania, -ań w domu, -ach jednorodzinnym, -ych,

– właścicielami mieszkania, -ań w domu, -ach wielorodzinnym, -ych,

b) wspólnoty mieszkaniowe (jedynie w zakresie mieszkań, których właścicielami są osoby fizyczne).

Z naboru wyłączony jest mieszkaniowy zasób komunalny gminy uczestniczących w realizacji projektu (Lider i Partnerzy), jak również zasób mieszkaniowy należący do innych podmiotów niż wyżej wymienione, np. do TBS-ów czy Spółdzielni. Nie dopuszcza się również najemców domów jednorodzinnych oraz najemców mieszkań w domach jednorodzinnych/ wielorodzinnych.

Wszyscy ww. Grantobiorcy muszą posiadać prawo do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu w odniesieniu do nieruchomości na której/ których realizowany będzie grant (w rozumieniu art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 poz. 1202 z późn. zm.), z uwzględnieniem zasady zachowania trwałości projektu grantowego wynikającej z art. 71 Rozporządzenia nr 1303/2013.

Grantodawca (oraz jego jednostki organizacyjne i podległe) nie może być Grantobiorcą. Grantobiorcą nie może być ponadto podmiot powiązany z Grantodawcą osobowo lub kapitałowo.

Alokacja środków finansowych przeznaczona na każdą gminę została określona w umowie partnerskiej, przy czym w przypadku niewykorzystania przez daną gminę przypadającej jej kwoty dofinansowania przeznaczonej na granty, np. w następstwie małego zainteresowania grantami ze strony Grantobiorców z jej terenu (ocena dokonywana na podstawie zakończonego naboru/ów wniosków grantowych obejmujących wszystkie gminy), Rada Partnerstwa może podjąć decyzję o realokacji części kwoty dofinansowania funduszu grantów między gminami.

Konkurs potrwa minimum 3 miesiące.

Wszystkie złożone w terminie wnioski o udzielenie grantu poddane zostaną ocenie zgodnie z kryteriami wyboru Grantobiorców. Ocena spełnienia kryteriów odbywa się w szczególności na podstawie zapisów wniosku o udzielenie grantu wraz z załącznikami oraz oświadczeń Grantobiorcy.

Wśród kryteriów wyboru Grantobiorców wyróżnia się:

– kryteria formalne

– kryteria merytoryczne.

Kryteria formalne dzielą się na:

– kluczowe (kryteria obligatoryjne z brakiem możliwości poprawy) – 2 kryteria (złożenie wniosku o grant w ramach właściwego naboru, złożenie uproszczonego audytu energetycznego),

– uzupełniające (kryteria obligatoryjne z jednokrotną możliwością poprawy) – 16 kryteriów (złożenie wniosku o grant na właściwym formularzu, adekwatność zapisów i spójność wewnętrzna, kompletność załączników, podpisanie wniosku o udzielenie grantu, kwalifikowalność grantobiorcy, powiązania między grantobiorcą a grantodawcą, niepodleganie wykluczeniu z możliwości otrzymania dofinansowania ze srodków UE, pomoc publiczna/pomoc de minimis, miejsce realizacji – domy jednorodzinne i/lub wielorodzinne budynki mieszkalne, kwalifikowalność wydatków grantobiorcy, maksymalny limit wsparcia, maksymalna wartość wsparcia, zgodność z limitami dla określonych kategorii kosztów, zakaz podwójnego finansowania, wskaźniki obligatoryjne dla danego typu inwestycji, okres realizacji inwestycji grantobiorcy).

Kryteria merytoryczne dzielą się na:

– kluczowe (kryteria obligatoryjne z brakiem możliwości poprawy) – 8 kryteriów (zasadność i adekwatność wydatków, plan realizacji inwestycji, maksymalne progi wskaźnika energii pierwotnej EP H + W, wysokoemisyjne źródło ciepła opalane paliwem stałym, wymiana źródła ciepła, redukcja CO2 PM2,5 PM10, moc instalacji do produkcji energii elektrycznej z OZE, system zarządzania energią),

– punktowe (kryteria pozycjonujące wnioski o udzielenie grantu na liście rankingowej, z brakiem możliwości poprawy) – 6 kryteriów (efektywność redukcji emisji pyłów PM10 i PM2,5, efektywność redukcji emisji CO2, zgodność ze wstępną deklaracją udziału w projekcie grantowym, preferowany system grzewczy – OZE, elementy termomodernizacyjne, usprawnienia na rzecz osób niepełnosprawnych).

Wsparcie otrzymają wnioski o udzielenie grantu, które spełnią wszystkie kryteria obligatoryjne oraz które uzyskają największą liczbę punktów (uwzględniając dostępną w naborze alokację środków przeznaczonych na wsparcie).

Granty  można przeznaczyć na wymianę wysokoemisyjnych źródeł ciepła na:

a) podłączenie do sieci ciepłowniczej / chłodniczej lub

b) instalację źródeł ciepła opartych o OZE (np. pomp ciepła) lub

c) instalację kotłów spalających biomasę lub ewentualnie paliwa gazowe. Wymianie nie podlegają użytkowane kotły gazowe, olejowe oraz na biomasę. Nie dopuszcza się też wymiany użytkowanych kotłów innych niż gazowe, olejowe i na biomasę na kotły węglowe, w tym na ekogroszek i kotły olejowe (niezależnie od ich klasy).

Wspierane urządzenia do ogrzewania muszą charakteryzować się obowiązującym od końca 2020 r. minimalnym poziomem efektywności energetycznej i normami emisji zanieczyszczeń, które zostały określone w środkach wykonawczych do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią. Wszystkie kotły wymienione w ramach projektu muszą być wyposażone w automatyczny podajnik paliwa (nie dotyczy kotłów zgazowujących) i nie mogą posiadać rusztu awaryjnego ani elementów umożliwiających jego zamontowanie.

d) ogrzewanie elektryczne (kable / maty grzejne, kotły elektryczne, piece akumulacyjne itp.), pod warunkiem, że będzie ono zasilane z OZE. Mikroinstalacja o odpowiedniej mocy może zostać zrealizowana w ramach projektu (można również wykorzystać już istniejącą instalację).

Inwestycje wymienione w pkt b), c) i d) mogą zostać wsparte jedynie w przypadku, gdy podłączenie do sieci ciepłowniczej na danym obszarze nie jest uzasadnione ekonomicznie lub jest technicznie niemożliwe.

Możliwe jest stosowanie rozwiązań hybrydowych, łączących rozwiązania z punktów b), c) i d) pod warunkiem łącznego spełnienia wszystkich warunków dotyczących poszczególnych źródeł ciepła opisanych w punktach b), c) i d), np. pompy ciepła zintegrowane z kotłami gazowymi – jeśli łącznie spełniają wymogi dla OZE i kotłów.

Wymianie źródła ciepła mogą towarzyszyć uzasadnione modernizacje systemu grzewczego pozostające w związku przyczynowo – skutkowym ze zmianą źródła ciepła, np. wymiana wysokotemperaturowej instalacji ogrzewania na niskotemperaturową. Wsparcie może dotyczyć również systemów monitoringu i zarządzania energią (termostaty, czujniki temperatury, pogodowe, obecności, sterowniki, automatyczne układy regulacji, aplikacje komputerowe, gotowe systemy, urządzenia pomiarowe, itp.) mające na celu zmniejszenie zużycia energii poprzez dostosowanie mocy urządzeń do chwilowego zapotrzebowania.

Wymiana źródła ciepła jest elementem obowiązkowym. Jeżeli w budynku/ mieszkaniu, w którym modernizowane będzie źródło ciepła, brak jest systemu zarządzania energią, jego instalacja jest również elementem obowiązkowym.

Inwestycje mogą być ponadto uzupełnione poprzez instalacje OZE (np. na potrzeby pozyskiwania ciepłej wody użytkowej lub produkcji energii elektrycznej, np. fotowoltaiki). W przypadku instalacji do produkcji energii elektrycznej, np. fotowoltaicznej czy wykorzystującej siłę wiatru, dopuszcza się mikroinstalację, których moc powinna być obliczona na zaspokojenie zapotrzebowania na energię elektryczną w budynku/ mieszkaniu, w którym modernizowane jest źródło ciepła na podstawie średniorocznego zużycia za lata ubiegłe i uwzględniającego oszczędności uzyskane w wyniku realizacji projektu. Dopuszcza się oddawanie („akumulację”) do sieci energetycznej okresowych nadwyżek. W przypadku montażu ogrzewania elektrycznego należy uwzględnić dodatkowe zapotrzebowanie podczas wyliczania mocy instalacji.

Maksymalna kwota wsparcia przypadająca na jeden dom jednorodzinny to 20 tys.  PLN, a na lokal mieszkalny (w domu jednorodzinnym lub budynku wielorodzinnym) 10 tys. PLN, niezależnie od liczby źródeł ciepła podlegających modernizacji[1]).

Ww. maksymalna kwota wsparcia dotyczy wyłącznie budynków jednorodzinnych / mieszkań ogrzewanych indywidualnymi źródłami ciepła (jako stan początkowy lub końcowy). W przypadku budynków jednorodzinnych / mieszkań ogrzewanych zbiorczymi źródłami ciepła zastosowanie ma wyłącznie kryterium „Zasadność i adekwatność wydatków”.

Wsparcie wypłacane jest jako refundacja wydatków poniesionych przed Grantobiorcę. Powyższe oznacza, że Grantobiorca musi posiadać środki w wysokości 100 % wartości inwestycji.

Maksymalny poziom wsparcia: do 70% wydatków kwalifikowalnych.

Grantobiorcy zobowiązani są do wniesienia wkładu własnego na poniesienie określonych we wniosku o udzielenie grantu wydatków kwalifikowalnych w części, która nie została sfinansowana grantem (minimum 30% ich wartości) oraz wydatków niekwalifikowalnych (100% ich wartości). Ww. wkład własny musi nastąpić w formie pieniężnej.

W ramach konkursu nie przewiduje się udzielania pomocy publicznej/ pomocy de minimis. W związku z powyższym  zakres inwestycji objęty pomocą publiczną musi zostać wyłączony z projektu lub z kwalifikowalności.

[1] Osoba fizyczna może otrzymać w ramach jednego wniosku o udzielenie grantu dofinansowanie nie przekraczające 20 tys. PLN w przypadku domu jednorodzinnego oraz 10 tys. PLN w przypadku mieszkania, niezależnie od tego ile domów jednorodzinnych/ mieszkań, których jest właścicielem, obejmuje dany wniosek o udzielenie grantu (dot. źródeł indywidualnych).